Karaj legantoj, karaj gefratoj en Jesuo Kristo, tre kore mi vin salutas en tiu ĉi somera varma periodo. Tiu ĉi kvaronjara periodaĵo de Dio Benu intence aperas iom malfruigite, ĉar en la monato aŭgusto okazis en la ĉeĥa banloka urbo Poděbrady la 22-a Ekumena Esperanto-Kongreso (la 70-a de IKUE kaj la 68-a de KELI) kaj do estis necese publikigi freŝajn informojn pri tiu ĉi grava aranĝo, kiujn vi en ĝi legos. Jes, la kongreso estis vere sukcesa, senproblema kaj senkonflikta, pri kio grandparte meritas ĝia ĉefaranĝanto frato Pavel Polnický, la sekretario de KELI kaj loĝanto en la kongresurbo. Proksimume duono de la kongresanoj estis katolikoj kaj la dua duono venis el la protestantaj komunumoj. La katolikaj kongresanoj havis la eblon ĉiutage partopreni la esperantlingvan sanktan meson ne nur en Poděbrady, sed dum la ekskursoj ankaŭ en la urboj Kolín kaj Lysá nad Labem. Por ebligi al la kongresanoj ĉeesti la sanktan meson okazantan en iom pli malproksima paroĥa preĝejo en Poděbrady, tiucele ilin transportadis tien kaj reen buso. La mescelebranto de ĉiuj esperantlingvaj sanktaj mesoj estis karega pastro Serhij Prudko el Ukrainio, ununura katolika pastro partopreninta la kongreson, kiu tiucele meritas grandegan dankon. El Ĉeĥio la kongreson partoprenis bedaŭrinde nur ok katolikaj esperantistoj. Domaĝe, ĉar eblo tiel facile partopreni la kongreson en nia lando apenaŭ baldaŭ ripetiĝos.

Karaj legantoj, eble vi dum la nuna jaro travivis ion interesan, kio interesus la legantojn de nia revuo, do bv. sendi la tekston por ĝia publikigo. Dankon kaj koran saluton!

Tiel, kiel estas tasko de la historiistoj retrorigardi, estas la klopodo de ĉiuj medicinaj fakoj turni sin al la estonteco kaj garantii en ĝi al la homo longan kaj kontentan aĝon. Siamaniere tio validas ankaŭ por patologiaj anatomoj, kiuj estas – laŭ mia opinio – io inter la menciitaj historiistoj kaj kuracistoj. Ili serĉas ĉe la mortintoj tion, kio iam estis malsana, por ke ili per tio instruigu sin por la estonto vivantaj. Se la homa korpo devas esti morgaŭ sana, devas la kuracisto kuraci la malsanon, kiu la pacienton suferigas jam hodiaŭ.

Alia situacio estas koncerne la homan aninon. Se devas la animo esti sana hodiaŭ, oni devas kuraci ĉion, per kio ĝi suferis hieraŭ. Estas do ĉi tie diferenco inter “resaniĝo al estonteco” kaj “resaniĝo de pasinteco”. Kiel ĉio homa, povas do malsaniĝi ankaŭ la homa pasinteco. La virusan infektiĝon oni nomas peko. La vorto malnovmoda, enhave eble eĉ senodora, kiu ĝis nun al la samtempulo ankoraŭ per io bonodoras, sed ĝi al li eble ankaŭ fiodoras kiel muzea mucido.

La medicina spaco disponigas ankoraŭ aliajn komparoj.

Ekzemple denta emajlo, kiu estis perfekte kreita, estas difektata pere de diversaj – foje dolĉaj, alifoje acidaj – peketoj, kiuj postlasas post si nevideblajn, etajn kaj ankoraŭ nedolorantajn lezaĵojn. Sed la supre menciita proverbo pri la azeno validas ankaŭ ĉi tie, kaj tiel oni povas diri, ke centfoje acida mortigas la dentan emajlon. Antaŭ ĉio ne bone efikas je ĝi neglektata zorgo, do neregula purigado de ĝia surfaco de ĉio, kio algluiĝas kaj kio al ĝi damaĝas.

Ankaŭ la homa animo estis perfekte kreita, sed ĉiutage ĝi estas difektata eĉ per tiuj plej malgrandaj pekoj, kiuj sur ĝi postlasas etajn, nevideblajn kaj komence dume ankoraŭ nedolorantajn vundojn. Sed la proverbo, kiu parolas pri tiu longorela besto, validas ankaŭ por la animo.

Al la ĝojo de la homa animo apartenas preventa zorgo eĉ kuraco de ĝi mem. Ĉar en la pekkonfesejo ni povas senti nin kvazaŭ sur la dentista seĝo, temas en ambaŭ kazoj pri tute necesa kuracado. Por ke ĝi estu ne tro doloranta, estas en ambaŭ kazoj grava prevento kaj regulaj kontroloj.

La Agrikultura Lernejo kun sia studenta hejmo en Poděbrady iĝis la kongresejo por la unusemajna 22-a Ekumena E-Kongreso. La kongreson partoprenis 75 personoj el 13 eŭropaj landoj kaj Japanio (Aŭstrio 2, Ĉeĥio 17, Estonio 2, Francio 3, Germanio 9, Hungario 4, Italio 5, Japanio 4, Kroatio 2, Rumanio 5, Slovakio 3, Svedio 4, Pollando 14, Ukrainio 1). La ĉeforganizanto de la kongreso estis frato Pavel Polnický – la sekretario de KELI.

Lundo la 6-a de aŭgusto estis alvetura kaj loĝiga tago de la kongresanoj.

Mardon post la komuna matena preĝo kaj kantado okazis solena malfermo de la kongreso. La kongresanojn salutis la urbestro de Poděbrady, direktorino de la Agrikultura Lernejo, evangeliana pastoro kaj prezidantoj de KELI Philippe Cousson kaj de IKUE Giovanni Daminelli.

Post la solena malfermo de la kongreso okazis prelego de frato Philippe Cousson: Ni ĉiuj ricevis la saman akvon (Apo 21,6). Post li prelegis fratino Marija Belošević pri 50 jaroj de ekumenismo.

Posttagmeze okazis trarigardo de la urbo en du grupoj. La IKUE-grupo celis trarigardon de la urbo ĝis la katolika preĝejo de Altigo de la Sankta Kruco, en kiu okazis la esperantlingva sankta meso. La mescelebranto estis sac. Serhij Prudko el Ukrainio. Post la sankta meso sekvis plua parto de la trarigardo de la urbo.

Kaj vespere okazis interkona vespero finita per preĝo.

Merkredon post la matena preĝo kaj matenmanĝo okazis tuttaga busekskurso denove en du grupoj. Tiuj, kiuj volis partopreni la sanktan meson, tiuj unue vizitis la urbon Kutná Hora kun la fama preĝejo de sankta Barbara, poste preĝejon de sankta Jakobo, sekvis vizito de la preĝejo de Ĉielenpreno de la Virgulino Maria kaj de la sankta Johano Baptisto en Sedlec kaj de Ostejo en Sedlec.

Post tagmanĝo okazis vizito de la urbo Kolín, kie en la preĝejo de la sankta Bartolomeo okazis la esperantlingva sankta meso. Mescelebranto de ĉiuj esperantlingvaj sanktaj mesoj dum la kongreso estis pastro Serhij Prudko.

Vespere prezentis novajn religiajn E-librojn fratino Marija Belošević kaj la diversajn ceterajn librojn frato Petr Chrdle. La belega ekskursa tago estis finita per la vespera preĝo.

Ĵaŭdon matene la katolikaj kongresanoj okazigis en la loka preĝejo en Poděbrady la sanktan meson. Post la reveno kaj matenmanĝo okazis komuna kantado kaj jarkunvenoj de IKUE kaj KELI. Post tagmanĝo prelegis Marija Belošević pri ekumenismo en la katekismo de la katolika eklezio. Post ŝi prelegis frato Oldřich Fischer pri Biblio de Kralice, poste prelegis Petr Chrdle pri J. A. Komenio kaj L. L. Zamenhof – la simileco de iliaj vivomisioj, kaj tute fine prelegis frato Endel Ojasild pri Estonio – lando, historio kaj naturo.

Vespere prezentis tre interesan rakonton pastoro Wolfram Rohloff pri sia restado en Novgvineo. Per la vespera preĝo finiĝis la ĵaŭda tago.

Vendredon post la matena preĝo, matenmanĝo kaj kantado prelegis frato Krešimir Belošević pri Praktikado de ekumenismo en Zagrebo kaj post li prelegis frato Philippe Cousson pri Unuiĝintaj Eklezioj.

Posttagmeze denove okazis ekskurso en du grupoj. Tiuj, kiuj deziris dumekskurse partopreni la katolikan E-meson, tiuj unue vizitis la urbon Přerov nad Labem – Polabské národopisné muzeum – Elboregionan etnografian muzeon kaj post ĝi la urbon Lysá nad Labem, kie en la preĝejo de la Naskiĝo de Johano la Baptisto okazis la esperantlingva sankta meso.

Vespere okazis interesa programo: La kongresanoj prezentas sin. Nu kaj per vespera preĝo estis fermita la belega vendreda kongresa tago.

Sabaton matene okazis la sankta meso en la preposta preĝejo de Poděbrady. Poste post la matenmanĝo kaj kantado prelegis frato Petr Chrdle pri Francisko Vladimiro Lorenc – lia vivo kaj verko. Post li prelegis fratino Marija Belošević pri Papo Francisko kaj ekumenismo.

Posttagmeze prelegis fratino Ágnes Ráczkevy-Eotvös pri Apostoloj kaj iliaj atributoj. Post tio la kongresanoj vizitis preĝejon de Ĉeĥ-frata evangeliana eklezio, kie okazis belega koncerto de la religiaj kantoj, kiujn kantis Richard Haan – la solisto de la Ŝtata Operejo en Prago, kiun per orgenludo akompanis eminenta orgenludisto Martin Strejc. Belega estis kantprezentiĝo de s-ino Jolana Smyčková-Haan – la filino de la konata ĉeĥa esperantisto kaj longjara IKUE-ano Miroslav Smyčka.

Kaj vespere oni ankoraŭ pritraktis bibliajn studojn pri la teksto de la preĝsemajno.

Dimanĉon post kantado la katolikaj kongresanoj ĉeestis la sanktan meson en la paroĥa preĝejo de Poděbrady kune kun la paroĥanoj. La unua legaĵo estis legata ankaŭ esperantlingve kaj la predikon de la preposto lerte tradukis esperantlingven frato Pavol Petrík. La sanktan meson kun la loka preposto Mons. Vladimír Hronek kuncelebris la kongresano sac. Serhij Prudko el Ukrainio.

Ekumena diservo posttagmeze okazis en la evangeliana preĝejo de Poděbrady kaj poste samloke ankaŭ la koncerto de Koruso de s-ta Cecilio. Nu kaj vespere okazis programo de la tradicia adiaŭa vespero.

Lundon la 13-an de aŭgusto post matenmanĝo okazis matena preĝo kaj oficiala fermo de la kongreso

Ĝis iam ie...

La kongresaj tagoj pasis senprobleme, senkonflikte en frateca medio. Koregan dankegon meritas precipe frato Pavel Polnický kaj ceteraj kongresanoj, kiuj iel ajn helpis en organizado de la kongreso kaj en realigo de la kongresa programo. Koran dankon!

Miloslav Šváček

 NOVA MARTIRINO DE LA ĈASTECO ANNA KOLESÁROVÁ

Ŝi naskiĝis la 14-an de julio 1928 en Vysoká nad Uhom en orienta Slovakio kiel filino de romkatolikaj geedzoj Ján Kolesár, nomata Hruška (Piro), kaj lia edzino Anna, naskita Kušnírová. La baptan sakramenton Anna akceptis sekvan tagon la 15-an de julio 1928. Ŝi estis nur 10-jaraĝa, kiam mortis ŝia patrino. Post la morto de la patrino Anna transprenis ŝiajn devojn zorgante pri la hejmmastrumo, en kiu vivis ŝia patro kaj pli aĝa frato Michal. Ne estis al ŝi ebligite finfrekventi eĉ elementan kleriĝon. Malgraŭ tio Anna elstaris per sia religia nivelo kaj modela morala vivo, tiel ke en sia 16-a jaraĝo, en tempo de sia perforta morto, ŝi estis forta kaj matura personulino.

Laŭ atesto de la samvilaĝanoj ŝi regule ĉeestadis diservojn en la preĝejo kaj akceptadis sakramentojn. Ŝi ankaŭ partoprenadis piaĵojn kaj preĝojn de la rozario. Kiam fine de la dua mondmilito alproksimiĝis milit-fronto, homoj de la civito sin kaŝadis en keloj. En granda kelo sub kuirejo de la domo de Kolesár trovis kaŝlokon ne nur Ján Kolesár kun sia familio, sed ankaŭ najbaroj. Tiutempe Anna sin vestadis en nigran robon post sia patrino, por ke ŝi donu impreson de pli aĝa virino, por tiel savi sian ĉastecon. Tio ankaŭ pruvas ŝian honestecon.

Kiam soveta armeo eniris vilaĝon, unu ebria soldato enrigardis kaŝejon. Ján Kolesár intencante antaŭeviti eblajn problemojn diris al sia filino: “Anjo, donu al li ion manĝi, certe li malsatas.”

Anna kiel obeema filino obeis sian patron kaj eliris supren en la kuirejon por doni al la soldato ion por manĝi. Sed post mometo ruĝarmeano komencis Anjon ĝeni. Li minacis al ŝi, ke se ŝi ne fordonos sin al li, li mortpafos ŝin. Ŝi kategorie rifuzis kaj konsternite ŝi sin elŝiris el liaj manoj. Ŝi forkuris reen en la kelon, sed la soldato sekvis ŝin kaj kun celigita aŭtomata fusilo diris: “Adiaŭu vian patron!”

Lastaj vortoj de la knabino estis: “Paĉjo, adiaŭ! Jesuo, Maria, Jozefo!” Tuj poste la soldato sian minacon realigis. Sekvis du elpafoj el lia pafilo kaj la knabino mortis. Tio okazis la 22-an de novembro 1944.

Kaŭze de milita situacio la murdita knabino estis unue entombigita sekrete la sekvan tagon sen ĉeesto de sacerdoto. Ŝia definitiva entombigo okazis nur post kelkaj tagoj, la 29-an de novembro. La funebran ceremonion faris Anton Lukáč, ĝenerala vikario de dekanejo de Užhorod kaj paroĥestro en Pavlovce nad Uhom, kies filio estis Vysoká nad Uhom. Tiu enskribis morton de Anna Kolesárová en registron de mortintoj kaj en rubrikon Notoj li enskribis: „Hostia sanctae castitatis“ (Viktimo de la sankta ĉasteco).

La paroĥestro Lukáč ankaŭ faris enskribon en baptan registron de la paroĥa oficejo kaj en rubrikon Notoj li enskribis: “Murdita fare de soldato el Rusio pro la ĉasteco.”

Tiu ĉi pastro enskribis pri la bedaŭrinda okazintaĵo ankaŭ en paroĥan kronikon en paroĥa oficejo en Pavlovce nad Uhom. La ateston subskribis kvin atestantoj. Laŭ la enskribo en la paroĥa kroniko estis la brava knabino antaŭ tiu ĉi kuraĝa faro fortigita per eŭkaristia Kristo, ĉar mallonge antaŭ tio ŝi pekkonfesis kaj akceptis la sanktan komunion. Ŝia murdo estis neniam punita.

Politikaj kondiĉoj antaŭ la jaro 1989 ne permesis publike okupiĝi pri la proceso de la beatproklamo de la martirino. Sed ekzistas fidindaj notaĵoj el la jaro 1957 pri tio, ke pastro Michal Potocký SJ, naskinto en Vysoká nad Uhom, parolis kun atestantoj de la vivo kaj morto de Anna akirinte de ili rektajn kaj nerektajn skribajn atestojn, kiuj estis pli poste uzitaj en proceso de beatigo.

Post falo de totalisma sistemo pri la kaŭzo ekokupiĝis tiama, hodiaŭ jam emerita ĉefepiskopo Mons. Alojz Tkáč. Post li transprenis iniciaton sac. Mgr. Pavol Hudák, animzorganto de la altlerneja junularo, kiu organizis unuan pilgrimon de la ĝojo al Vysoká nad Uhom. Ĝi okazis en la tagoj de la 1-a kaj la 2-a de majo 1999. Ekde tiu tempo pilgrimas al la tombo de la murdita knabino ne nur gejunuloj, sed ankaŭ pli aĝaj homoj, por ke ili alparolitaj per ekzemplo de la brava knabino batalu por konservi la puran koron. Sur ŝia tomba ŝtono estas skribaĵo: Pli volonte morton ol pekon. Por homoj de ĉiuj generacioj la juna martirino estiĝas viva modelo, la vivekzemplo.

La solena beatproklamo de la martirino Anna Kolesárová okazos la 1-an de septembro 2018 en Košice, Slovakio.

rcmonitor.cz, 07.03.2018

al la indekso

Eklezio de siria-malabara rito aktivanta en Hindio publikigis noton, en kiu estas eksplikata kaŭzo, kial jogo estas neakordigebla kun kristanismo. La siria-malabara rito estas la plej malnova el tri katolikaj ritoj de Hinda Episkopara Konferenco. La noto sub titolo “Jogo kaj katolika kredo” estis ellaborita fare de komisiono por instruo de la kredo ĉe la episkopara konferenco en eparĥio Mananthavad. En hindaj lernejoj la instruo de jogo iĝis deviga lernobjekto kaj la “hindaj nacionalistoj,” skribas la siria-malabaraj episkopoj, “do tiel provas eluzi jogon por siaj politikaj kaj sektismaj celoj. Sed ĝian praktikadon ne eblas kompari kun agado de la Sankta Spirito,” oni legas en noto de la siria-malabara eklezio. Jogo estas rilaksa mentala kaj korpa ekzercado disvastigita en la tuta mondo. Laŭ la hinda religio ĝi estas spirita vojo al renkonto kun dieco. Hindaj intelektuloj jam pli longan tempon atentigas pri la fakto, ke tiel estas neata la religia libereco kaj nerespektata religia sento de minoritatoj. La menciita komisiono de la siria-malabara rito frunte kun Mons. Joseph Kallarangatt mencias, ke “jogo ne lasas spacon por Dio eĉ ne tiam, se ĝi okupiĝas pri spiritaj spertoj de la homoj. Estas vere, ke jogo estiĝis ekster la hinda religia medio, sed pli poste ĝi akceptis iujn tonojn de hinduismo, en kiu dominas kasto de bramanoj.” La siria-malabaraj episkopoj avertas antaŭ risko, ke la “korpaj ekzercoj iĝos memcela idolkulto, kiam la travivaĵo, kiun ili efikas, estas atribuata al efikado de la Sankta Spirito”. La raporton publikigis la katolika agentejo Asia News.

Fonto: www.radiovaticana.cz, 7.4.2018

 EN LA LANDO ANTAŬ EKSTERMO

“Pli bone estas vivi per sengrasa pano, sed pace en Polujo”

La ekstermo, nomata en la hebrea lingvo Ŝoaho (ŜOAH), determinas la plej grandan malfeliĉon en la longa juda historio, ĉar ĝi havas pli ol tri mil jarojn. Se ni direktiĝu nur al la homaj perdoj, do realiginte la deliran politikon Endloesung (la finan solvon) la germanaj naciaj socialistoj murdis ĉirkaŭ ses milionojn da judoj, en tio 90 procentoj estis la polaj judoj. La jaroj de la dua mondmilito estis ankaŭ la plej granda malbonsorto de la pola historio. La germanaj okupantoj, al kiuj la 17-an de septembro 1939 aliĝis la sovetaj okupantoj, mortigis ĉirkaŭ ses milionojn da polaj civitanoj, el kiuj la duono estis la polaj judoj. La totalan nombron da judoj vivantaj en la mondo antaŭ la eksplodo de la dua mondmilito oni kalkulas je 18 milionoj. La germanaj socialistoj elmurdis do unu trionon de la tuta juda popolo. Estas nenia troigo en la aserto, ke tio signifas la mortigon de unu triono de ĉiuj judoj.

Pri la honesta historia politiko

La teruran prezenton de la krueleco pligrandigas la fakto, ke la ekstermado de la judoj kulminis ĝis sur la teritorio de Pollando okupata fare de germanoj. Tio ne estis hazardo, sed precize ekplanita kaj realigita agado, kies celo estis la tuja kaj absoluta ŝanĝo de la demografia mapo de Mezorienta Eŭropo kaj la radikala ŝanĝo de la juda memoro pri Pollando kaj poloj. La malĝoja ombro de la Ŝoaho, kio estas paradoksa kaj specife ironia kiel la posttomba venko de Hitler, eble pli rilatiĝas al la rilatoj judaj-polaj ol al la rilatoj judaj-germanaj. Antaŭjuĝis pri tio multaj faktoroj de diversa naturo, precipe politika kaj ekonomia, sed ne sensignifa estas la faktoro, ke la kontemplado pri Ŝoaĥo estis kaj estas plu izolata de la longa estado de judoj sur la polaj teritorioj. Tio rilatas la polan flankon same kiel la judan.

Je la pola flanko la malfeliĉo konsistas en tio, ke en la lastaj dudekkvin jaroj, kio estas malkompreniga kaj ŝokiga, ege malfortiĝis inter poloj la konigo de la historio de la propra lando, kaj eĉ la interesiĝo pri la historio. Nekonante kaj neaprecante sian historion homoj faladas en la kompleksan amnezion opiniante, ke la bildigon de la historio, kaj do ankaŭ la propran identecon, kreos aliaj, plejparte je la kosto nia kaj kun nekompensebla malprofito. La saĝa kaj honesta pola historia politiko estas la ordono de la nuntempo!

Je la juda flanko ĉi tiu temo aspektas tute alie. La granda juda verkisto Isaak Bashevis Singer diris: “Ni, judoj, suferas je multaj malsanoj, sed amnezio ne apartenas al ili”. Verdire, la konateco de la propra historio kaj la zorgo pri la propra identeco decidite distingas judojn el inter aliaj popoloj kaj nacioj. Tamen ĝuste en ĉi tiu fako ni renkontiĝas kun la simptoma okazaĵo: la juda historia politiko, same en Israelo, kiel en la vivo de judaj diasporoj dissemitaj tra la mondo, precipe en Usono, en multaj kazoj tute prisilentas, kaj en aliaj signifgrade plimalgrandigas la multjarcentajn historiojn kaj senprecedencajn atingojn de la polaj judoj. La ordono de la nuntempo estas do la savo de ĉi tiu nekutime grava parto de la juda sorto, kulturo, spiriteco kaj religio, kiuj dum multaj jarcentoj kreiĝadis kaj fruktige disvolviĝadis sur polaj teritorioj.

La nekonateco de historio de unu flanko kaj ĝia reduktado je prezo de historio de polaj judoj je la dua flanko rezultigas en tio, ke la multjarcenta kunekzistado de poloj kaj judoj sur polaj teritorioj estas prisilentata, kaj anstataŭ tio la plej grava kaj ofte ununura ŝlosilo por la montrado kaj priluminado de la komunaj rilatoj estigas la dramigan alvokigon de Ŝoaho. De tie estas jam la mallonga vojo, por ke la triangulo “Germanoj – sbiroj, judoj – viktimoj, poloj – viktimoj” ŝanĝiĝu je la alia: “Germanoj – sbiroj, judoj – viktimoj, poloj – atestantoj”. En ekstreme kontraŭpolaj eldiraĵoj, kiuj estas pli kaj pli trudataj, ĉi tiu triangulo aspektas ankoraŭ alimaniere, jene: “Germanoj – sbiroj, poloj – sbiroj, judoj – viktimoj”. Nia iriteco kaj diplomatiaj intervenoj mem ne sufiĉas, la malsano estas signife pli serioza, kaj ĝiaj rezultoj estas pli neniigemaj, ol kiel tio ŝajnas al ni.

Polin – la tero de ripozo

La cirkonstancojn de la veno de judoj al Polujo kaj ilian ĉestadon sur la polaj teritorioj buntkolore speguligas la paradigma hagado ripetata al la judaj infanoj fare de judaj patrinoj ekde la tempo de Ŝoaho:

Kiam en diversaj landoj de Okcidenta Eŭropo persekutataj kaj de tie forĵetataj judoj migradis orienten, petante Dion, por ke Li indiku al ili la landon de halto kaj ripozo. Post la longa vagado, rememoranta la pasintan migradon al la Promesita Lando, ili alvenis ĝis la lando, en kiu estas multnombraj belaj arbaroj kaj arbaregoj. Ili ekaŭdis en ĝi la plej belan hebrean sonon, do “ŝŝŝŝŝŝŝ”. Tiel bruas arboj en polaj arbaroj kaj arbaregoj. Tiel ankaŭ komenciĝas la juda kredkonfeso: “Ŝema Jisrael” (“Aŭdu Israelo”); tiel komenciĝas la plej bela biblia kanto: “Ŝir haŝima aŝer li-Ŝlomo” (“La kanto super la kantoj, kiu estas la Salomona”); tiel komenciĝas la tradicia hebrea saluto: “Ŝalom” (“Paco”). La migrantoj ekkonsciis, ke en ilia sorto ne estas kazoj, sed estas signoj. Kaj kiam ili suprenlevis kapojn, sur la arboj de ĉi tiu lando ili ekvidis du vortojn skribitajn per la Dia fingro: “Polin”, do “Ĉi tie vi ripozu”. “Polin” – tio estas la hebrea nomo de Pollando. La vagabonda migrado en nekonatan teritorion atingis limon. Judoj agnoskis, ke Dio elektis al ili ĝuste ĉi tiun landon por la loko de la sekura restado kaj ripozo.

La hagado pri la migrado kaj la hebrea etimologio “Polin” perceptas Pollandon ŝajne kiel la biblian Promesitan Landon. De tie rezultiĝas kaj per tio dum jarcentoj nutriĝadis la amika rilatado al Pollando. Dum la juda festo de Nova Jaro ( Roŝ Ha-Ŝana) judoj manĝas pomojn trempatajn en mielo. Izraelo el Kozienice (1733-1814), konata kiel Magid el Kozienice, la lernanto de la fama Elimeleĥ el Leżajsk la granda ĥasida majstro kaj la amiko de la familio Czartoryski, tiel ĝuste klarigis la kutimon de la trempado en mielo: la mielo en la ĥebrea lingvo estas dbaŝ, elparolata kiel dvaŝ. En ĉi tiu vorto estas tri konsonantoj: d-b-ŝ. Ili estigas la akronimon, do la unuajn literojn de la pola deziro: “Daj Boże, szczęście” (Donu, Dio, feliĉon). Pollando rememorigadis al judoj ilian perditan patrujon, “la teron de lakto kaj mielo abundantan”. Kiam judo forlasadis la familian hejmon, li prenis ujeton da mielo – la rememoron de la tero, kiu gastigadis judojn, certigante al ili sekurecon kaj trankvilon.

Dua parto de la prelego de frato Stanisław Śmigielski aperos en DB 4/2018

Signifa libro pri la konvertiĝo de judo al katolikismo ligita kun la polemiko pri la kontraŭkatolikaj fobioj.

La plej grava parto de la libro “Savo komenciĝas de judoj” (Zbawienie bierze początek od Żydów) de Roy Schoeman loĝanta apud Novjorko, laŭreato de la renomaj usonaj altlernejoj (Massachusetts Institute of Technology kaj Harvard Business School) – troviĝas sur ĝiaj lastaj paĝoj. Tio estas la aŭtobiografia priskribo de la konvertiĝo de la judo al katolikismo, kiu – kiel li mem asertas – “ricevis sufiĉe ekzaktan religian edukadon”. La historio de ĉiu konvertiĝo estas unika, ĉar ĝi rakontas pri la mirakla agado de Dia graco, kiu enfiltriĝas “al koroj kaj renoj” kontraŭ ĉio kaj kontraŭ ĉiuj.

Oni povas diri, ke en la kazo de la aŭtoro de ĉi tiu libro la miraklo estis kvazaŭ duobla. Komence kun la helpo de la Dia graco li devis rompigi elportitajn el hejmo aŭ pli vaste – el la popola tradicio kontraŭkristanajn, kaj precipe kontraŭkatolikajn avertojn. Impresas la konfeso de la aŭtoro, ke sub la influo de la unua tuŝo de Dia graco li preĝis, petinte Dion, por ke Li revelaciu al li sian nomon. Por akcepto estis ĉiuj ebloj, ne eksludante Apollon kaj Kriŝnan, je la escepto de unu: “Vi nur ne estu Kristo, por ke mi ne devu kristaniĝi”.

Schoeman skribas: “Tiel profunde enradikiĝinta antipatio al kristaneco, apogadis min en la konvinko, kiun mi portadis el la hejmo. Kristanismon oni opiniis kiel la “malamikon”, kiel la deflankiĝon, kiel la perfidon de judaismo, oni kulpigadis ĝin, ke ĝi kaŭzis la judan turmetadon daŭrantan jam du mil jarojn”. Ĉu do en ĉi tiu situacio la konvertiĝo al la katolikismo ne estas la mirakla evento?

Se ni al tio aldonos, ke al la Katolika Eklezio la aŭtoro estis alkondukita preskaŭ nur fare de Dipatrino, la miraklo estas vere duobla. Kiel tio okazis, ke Roy Schoeman trovis la Plejsanktan Virgulinon Marian, kiu kondukis lin al sia Filo – pri tio oni povas legi sur la paĝoj de la libro eldonita fare de la Fratulinoj Loretaninoj.

La historio de la konvertiĝo de la aŭtoro estas grava ankaŭ pro tio, ĉar se ĝi ne okazus, ne ekzistus ankaŭ tiu ĉi libro. En la senco de la enhavo ĝi estas dividita je du partoj. La unua parto estas la provo de la ekigo de la polemiko kun la menciitaj fobioj estantaj en la judaismo. Schoeman faras tion montrante, kiel bonege Jesuo Kristo “realigis rajton” kaj anoncojn de la malnovtestamentaj profetoj. Konsente kun la titolo de sia libro la aŭtoro citas ĉiujn plej konatajn kaj malpli encerbigitajn en la kristana konscienco fragmentojn de la Malnova Testamento, kiuj rilatas la personon de la Majstro el Nazareto.

La aŭtoro okupiĝas pri ĉi tiu apologia verko kun la kompetento kaj – ne malkaŝeme – kun ia vervo. Skribi do pri la ekzisto de la “konfirmo de kristanismo en Talmudo”, tio estas do la granda kuraĝo. Oni devas tamen substreki, ke tio ne estas iu freneza braveco, sinĵetado miope sen neniaj argumentoj. Por ĉio la aŭtoro trovas motivigon en ĝustaj fragmentoj el fontoj (ĉi-kaze el Talmudo). Al ĉi tiu kategorio de la tekstoj prenitaj el Talmudo apartenas ankaŭ la rakonto pri la “miraklo de skarlata fadeno”. Skribante tiujn vortojn, mi pri ĝi eksciis la unuan fojon ĝuste el la libro de Roy Schoeman kaj tial denove mi devas konstati: Mirige estas, kiel Sinjoro Dio scipovas skribi rekte laŭ la malrektaj linioj. (...)

Prof. Grzegorz Kucharczyk El taggazeto Nasz Dziennik, 25.05.2018
Esperantigis Stanisław Śmigielski

(Litova kanto Šventoji dvasia)
Muziko kaj vortoj de Rasa Lapienė Tradukis Petras Čeliauskas

2. Estu en miaj faroj, / estu en la kor(o), / sinoferi instruu / por proksima hom(o). / Spirit´ la Sankta ...

3. Spirito el Di(o) / la donac´ de l´ am(o), / pligrandigu la amon / al la Eternul(o). / Spirit´ la Sankta ...

„Kara mia knabo, en la koroj de ĉiuj homoj vivas du lupoj. Ankaŭ en via koro vivas ambaŭ. Unua lupo reprezentas la amon, pacon, diligenton, bonon. Dua lupo reprezentas malbonon, malamon, maldiligenton. Kaj ili ambaŭ ĉiutage interbatalas.“ „Kaj kiu el ili venkos?“, demandis la knabo.
„Tiu“, respondis la avo, „al kiu vi donas pli da nutraĵo.“

Preĝejo de sankta Jozefo en Lukov en regiono Zlín (Ĉeĥio) decembre de la jaro 2016 tute plenŝtopiĝis dum entombigo de knabineto, kiun konis multaj homoj. Kredantoj kaj eĉ ceteraj najbaroj tre bele rilatis kun ŝi pro ŝia kara karaktero kaj infaneca amemo. Ĉiuj estis korpremitaj pro neatendita forpaso de la infano. Ununura, kiu el ŝia familio trovis forton ekparoli super blanka ĉerko, estis avo de Natálka, la loka preĝejservisto kaj akolito. La vortojn plenajn de doloro kaj eĉ de granda fido je Dio kaj lia amplena providenco, kiujn li deklaris en la preĝejo de sankta Jozefo en Lukov decembre 2016, nun ni proponas al la legantoj. Eble en ili vi trovos ankaŭ respondojn al viaj neresponditaj demandoj.

Ŝi disdonacis amon

Nia kara Natálka, tiu kvinjara knabinjo, kapablis disdoni tiom da amo, ĝis tio estas nekredebla. “Mi tre amas vin.” Tiujn ĉi vortojn ŝi ofte diris preskaŭ al ĉiu, kiu ŝin eĉ nur karesis. Ŝi estis dankema pro ĉiu ekrideto. Personan kontakton ŝi tre ŝatis. Kiam ŝi estis endormiĝanta, devis iu teni ŝian maneton. Ĉie ŝi estis kvazaŭ hejme, neniun ŝi timis, al ĉiuj ŝi fidis. Kiam ŝi venis en tiun ĉi preĝejon, ofte tio aspektis, kvazaŭ ĝi apartenus nur al ŝi. Ŝi konis ĉi tie ĉiun lokon, ĉiun kaŝangulon. Ŝi tre ŝatis tiun ĉi preĝejon. Sian ĝojon kaj amon ŝi disdonadis ne nur hejme.

Ŝi ŝategis sian antaŭlernejon. Kiam mi iradis la antaŭlernejon por ŝin hejmenkonduki, ofte ŝi diradis al mi: “Avo, momenton atendu, ĝis mi tion finpentros. “Bele ŝi pentris, ŝi tre ŝatis manlaborojn, ŝi eltondadis diversajn figurojn kaj tre volonte ŝi helpadis al la patrino kaj avino en la kuirejo. Lastfoje en la pasinta semajno ili kune bakis la kristnaskajn sukeraĵojn.

Ŝi tre ŝatis kanti, danci en ensemblo Lukovjánek. Ŝi sportis, naĝis, biciklis. Tre viveca knabinjo ŝi estis, plena de ĝojo kaj amo.

Ŝi amis ĉion vivan

Nunjare ŝi ankaŭ trovis ŝaton al abeloj. Ŝi surmetis sian ŝirman retĉapeleton kaj ekstarante antaŭ abelujojn ŝi longe observis, kiel abeloj laboras. Ŝi ne timis ilin. Kune ni ilin kontrolis, elprenadis kadretojn el abelujoj, mi klarigis al ŝi, kian labortaskon tie havas ĉiu abelo, kaj denove ni ilin redonis. Unu abelaro estis ŝia.

Natalka estis tute sana. Kiam ŝi lastfoje prezentiĝis en la ensemblo Lukovjánek okaze de lumigo de la kristnaska arbo, anoncis sin malvarmumo, nenio plu. Kiam ŝi ofte ektusis, strangan fajfan sonon tio havis. Kiam ŝi komencis pli malfacile spiri, la sinjorino kuracistino ŝin sendis al diagnozado.

Merkrede, mallonge post tagmezo, ni forveturigas Natálka-n en hospitalon. Kaj nur kelkajn minutojn post la 15-a horo komencas ŝia krucvojo. En intensiva zorgounuo ŝi senkonsciiĝis, tial per helikoptero ŝi estas transportata al Infana Fakultata Hospitalo en Brno.

Peraŭtomobile ni veturas al Brno, kie nin kuracisto informas pri la plej verŝajna diagnozo – akuta sangokancero. “Por certigi tion ni devas fari pluan diagnozadon kaj poste ni komencos kuracadon,” diras la kuracisto.

“Patro, se tio ne estas infero, do kio ankoraŭ povas esti pli malbona, pli malfacila,” diras al mi Pavla, panjo de Natálka.

“Paŭlinjo, vi ne pravas. La infero estas sur la mala flanko – la vivo sen la amo, tio estas la infero. Por ni tio estas krucvojo, plua provo de nia kredo.”

Bona Madono

Post tio estas la diagnozo de Natálka konfirmita: akuta sangokancero, prognozo necerta. La ĉefkuracisto klarigas kondiĉojn, sub kiuj Natálka havas esperon transvivi. Ĵaŭde matene ŝi estas aligita al dializo. La junegaj korporganetoj komencas misfunkcii. La prizorganta kuracisto diras: la situacio estas kriza. Proksimiĝas tagmezo, sekvas plua resuscitado. La situacio iĝis senespera.

La korpremo malaltiĝas: 70/45, 38/26, 30/24, 24/18. Kaj ĉiu minuto plilongiĝas. Mi ploras, nepovanta ekspiri. Kaj ĉiu minuto sin plilongigas. Mi aŭdas mallaŭtan kantadon, de kie ĝi estas? La panjo, alpremita al la korpeto de Natálka, mallaŭte kantas: “Ĉiu el ni sur la tero pilgrimas al eterno... Ŝi kantas Madonon – la kanton, kiun Natálka ofte kantetis. Kiel granda forto de la patrino, kiu sen vera kredo estus neebla.

La krucvojo plu daŭras kaj la vivfino de Natálka sur ĉi tiu mondo alproksimiĝas. Estas ĵaŭdo, la horo 22:15. Plua resuscitado, kvankam senbezona, sed ĝi devas esti. Post tio jam estas el Natálka forigita aparataro kaj por ŝia patrino komencas la plej malfacila momento. “Ĉu mi ankoraŭ lastan fojon povas karesi ŝin?”

“Certe jes,” sonas la respondo kaj la senmovan korpeton oni enmetas sur la genuojn de la patrino. Ĉiu patrino kapablas imagi, kia doloro tio estas.

“Kiu nun donos al mi maneton, kiun mi karesos, kiu diros al mi: ‚panjo, mi amas vin‛? Vi estis tiu plej valora, mia plej valorega trezoro, mia unua kaj lasta, kio restis al mi. Nun mi havas nenion. Dio, kial ĝuste mi,” ĝemas la patrino.

Malrapide ni foriras atendejon, el kiu audiĝas lamentado kaj ploro, en la ĉambron, kie oni eble plej multajn larmojn verŝas en la mondo. Kia paradokso: la tuta ĉielo ĝojas povante bonvenigi nian anĝeleton en la regno de Dio, kaj je la dua flanko ploro, ke Natálka ne plu estas ĉi tie kun ni.

Pardonu kaj propetu

Se nur ne ekzistus krizo inter ŝiaj gepatroj, simile kiel ekzistas en tiom multaj nuntempaj familioj! Pro tio Natálka tre suferis.

Ĵaŭde la 8-an de decembro, kiam la infano batalas por vivi, en Regiona Juĝejo okazas juĝo pri Natálka. Kiu el la gepatroj kaj kiam ŝin havos ĉe si. Fine venkis tiu plej forta. Kristo venkis!

Natalinjo, nia karulinjeto, mi pardonpetas, sed mi devis tion diri al ĉiuj. Vi ankoraŭ ne sukcesis ekkoni tiun ĉi mondon. La mondo ankoraŭ ne sukcesis vin uzurpi en sian nocivon kaj malamon. Vi foriras pura kiel lilio, senkulpa. Tial via animo tiel facile forflugis en la ĉielon, kie vi estas ĉirkaŭvualita de perfekta amo. Mi petas, estu nia propetantino. Petu por ni pekuloj, ke ni kapablu niajn kulpojn forĵeti kaj de ili liberigitaj ni povu iam alflugi al vi. Ni ja ne povas vivi nur tiel por nenieco. Tio ne donus sencon. Kial vi devus nur tiel foriri en la aĝo de nur kvin jaroj, kaj post tio nenio? Ne tion mi ne kredas!

Mi petas, pardonu al ni ĉiuj tion, per kio ni kontraŭ vi kulpiĝis. Via deziro ĉiam estis kaj estas: Amu vin reciproke, kiel mi amis vin! Dankon, Natálka, mi esperas, ke tiujn vortojn ĉiuj komprenas.

Fariĝu via volo!

La krucvojo de Natálka finiĝis. Nun, Dio, ni transdonas nian infanon en viajn manojn. Jes, certe nevolonte, ĉar ni dezirus, ke ŝi povus esti ĉi tie kun ni. Kiel malfacile estas konsciiĝi, ke ŝi estis fare de Vi al ni donacita, ke ŝin la gepatroj ne elektis, same tiel, kiel Natalka ne povis elekti siajn gepatrojn. Kaj ni tamen aŭdacas diradi nia Natálka. Ĉio estas via sankta volo, via donaco. Ni dankas al vi, ke ni povis kun ŝi travivi tiujn belegajn kvin jarojn de ŝia vivo.

Vi mem plej bone scias, kio estas por ĉiu el ni plej bona. Donu al ni forton, ke ni ellernu vian sanktan volon ne kontraŭstari, sed male kun ĝi kunlabori, kaj tion, kion ni en la preĝo Patro nia elparolas, ke ni tion ankaŭ kredu. Via volo fariĝu!

Transprenita kaj tradukita el la revuo Immaculata 2/2018